Mastodon.nl: te klein of te groot?

Voorwoord

Nu ruim een jaar geleden is het gebruik van de Fediverse, Mastodon en daarmee mastodon.nl enorm gegroeid. Onder invloed van veranderingen op traditionele commerciële social media, waren heel veel mensen op zoek naar een alternatief.

Mastodon.nl was op dat moment een schattige mastodon/fediverse instance met, ik denk, enkele honderden echte actieve gebruikers. Dat alles zoemde op een enkele virtual machine bij een hoster in Duitsland. De instance was een paar jaar geleden opgestart door Maarten, met een hele mooie domeinnaam er aan en sinds de zomer van 2022 hadden we contact over het dan wel samen beheren dan wel overnemen van het platform.

Toen het die oktober druk werd, waren we eerst bezig om een extra virtual machine in te richten om daar dan alleen de database onder te brengen. Maar dit werd al snel achterhaald door de realiteit van idiote topdrukte.

Gelukkig was daar het aanbod van Koen van Protagio om de hosting voorlopig op zich te nemen om niet. Een nacht lang zaten we met vier man in een videocall met Bigbluebutton en werd er zonder echt goed uitgewerkt plan gewoon een migratie gedaan. In eerste instantie naar een minimale set virtual machines, die we vrij vlot daarna hebben opgeschaald naar een omgeving van 10-15 virtual machines. Ik heb de lijst wel ergens, maar dat is nu niet zo relevant.

In de drukte hadden we ook snel door dat dit ook geld zou gaan kosten en dat er mensen waren die bij wilden dragen. Zonder enige voorbereiding op deze grote groei, hadden we precies niets klaar staan. Maar als bunq gebruiker kon ik heel simpel een extra rekeningnummer openen en ook wat inrichten op Patreon en OpenCollective was vlot voor elkaar. De euros stroomde al snel aardig binnen.

Over het afgelopen jaar hebben we inmiddels een paar vaste moderators die mastodon.nl gezellig houden en hebben we diverse mastodon upgrades en ander werk aan het platform verricht. Ook hebben we naast Maarten en mij Ton Zijlstra in een signal groep, waarmee we al een tijdje kijken hoe we de governance voor mastodon.nl voor de langere termijn kunnen regelen.

Huidige status

Mastodon.nl zoemt al weer een tijdje. De moderators leveren prima werk en vanuit de techniek is alles glad genoeg gestreken dat we er niet dagelijks naar om hoeven te kijken. Maar voor de langere termijn zijn er wel zaken nodig, op het vlak van techniek, functionaliteit en governance.

Op het gebied van governance is het gezien de grootte wel wenselijk om een echte legale entiteit te hebben die over mastodon.nl gaat. Daar kunnen we dan financiële verantwoording regelen, maar ook bijvoorbeeld een goed proces rondom moderatie en verschillen van inzicht op dit vlak.

Functioneel is het wenselijk om bij te blijven met releases, maar ook om nieuwe mogelijkheden te ondersteunen vanuit het platform. Een concrete wens die op dit moment niet ingevuld is, is automatische vertalingen in de mastodon.nl webinterface. Dit vereist extra software die ergens geïnstalleerd moet worden en moet worden onderhouden. Maar ook op het vlak van relaying (berichten uitwisselen) met andere Nederlandstalige fediverse servers, blijven er zaken liggen op dit moment.

Op technisch vlak komt er een moment dat alle Debian11 gebaseerde virtual machines bijgewerkt moeten worden naar Debian12 of er moet bijvoorbeeld een migratie worden gedaan naar een container/kubernetes/jails gebaseerde oplossing.

Aan Koen van Protagio hebben we ook wel eens een inschatting gevraagd van de kosten die gemoeid zouden zijn met hosting, als dit normaal doorbelast zou worden. We zijn heel blij dat we precies niets hebben betaald over het afgelopen jaar, maar de realiteit is dat de donaties die we gemiddeld krijgen per maand, goed zouden zijn om 25-33% van de hosting kosten te dekken. Daarmee is al tijd en moeite die moderators en andere mensen die zich afgelopen jaar hebben ingezet voor mastodon.nl niet meegenomen. Als ik naar mezelf kijk, dan schat ik dan ik qua uren over het afgelopen jaar op ongeveer 3-4 weken full time uit kom.

Wie gaat het doen?

Als ik Mastodon.nl als leuk hobby project zie, dan hoef ik me niet druk te maken over mijn uren en kosten. Let wel: ik vond en vind het werk aan mastodon.nl hartstikke leuk. Maar de verantwoordelijkheid voor dienst voor duizenden gebruikers is voor mij te groot om als hobby te zien. Daar komt bij dat het technische inhoudelijke werk echt veel raakvlak heeft met mijn dagelijks werk. Dus dat is niet erg geschikt als hobby. Na een PRIO1 incident op kantoor als hobby de halve dag pielen aan een in de soep gelopen mastodon.nl upgrade: kan ik niet uitleggen aan mezelf en mijn gezin

Aan de andere kant heeft Mastodon.nl bij lange na niet de middelen om als professionele dienst in stand te worden gehouden. We zouden natuurlijk veel actiever donaties kunnen werven, maar om 'sustainable' te draaien hebben we zomaar het tienvoudige of meer nodig.

Hoe verder

Hoe het verder gaat lopen met mastodon.nl weet ik nog niet. Niemand gaat ergens zomaar stekkers uittrekken uiteraard, daar is het te mooi voor. Maar we moeten wel antwoorden zien te vinden op hoe we dit kunnen bestendigen zonder dat gedragen wordt door de inzet van een paar individuen. Het is iets wat in de commons voorziet en dus ook door de commons gedragen zou moeten zijn in het ideale geval. Welk model we daarvoor vinden is nog even de vraag.

Vielen dank

Als je dan toch zover bent gekomen: Dank voor je aandacht hiervoor. Maar ook dank aan iedereen die op welke manier dan ook heeft bijgedragen aan mastodon.nl in het bijzonder of de fediverse in het algemeen. Of dat in de vorm van donaties, likes, boosts, kennis of middelen was, maakt niet uit: geweldig!

Deze hele rit van ruim een jaar heeft hele interessante en leerzame kanten gehad. Dus dat was de tijd zeker waard 😁